خاتم چیست؟

خاتم ورقه ای است به ضخامت 1ميليمتر كه از كنارهم قرار گرفتن قطعات ريز بدست مي­ آيد.
خاتم کاری يكي از هنرهاي برتر اصفهان محسوب مي شود.
مبتكر و ابداع كننده آن مشخص نمي باشد.
اساس كار آن شبيه موزاييك­ كاري است كه نه تنها در ايران بلكه در جهان سابقه ديرينه دارد.
بنابر نظر پروفسور پوپ، اين هنر، موزایيك­ كاري با چوبهاي رنگي و استخوان است كه آن را خاتم بند مي­گويند.
در هنر خاتم قطعات ريز چوب و استخوان و فلز را طي يك فرآیند طولاني مدت آماده میکنند.
سپس به صورت كاملا منظم و در قالب اشكال هندسي به ظرافت دركنار هم قرار می دهند.
پس از برش به صورت لايه لايه،با چسب چوب روي زيركاري چوبي یا فلزی ميچسبانند.
آثار قديمي به جامانده در بناهای قدیمی نشان دهنده قدمت اين هنر در اصفهان (به ويژه عهد صفويه) است.

آماده سازی چوب خاتم:

خاتم كار چوبهاي رنگي مثل عناب،نارنج،آبنوس و … را به شکل نواري و با ارتفاع 60 سانتي متر برش مي­دهد تا خشك شوند.
در این مرحله که به آن گلبندی میگویند از استخوان شتر نيز استفاده مي­كنند.
بدين ترتيب كه ابتدا نوارهايي از استخوان شتر را حدود 3 ماه در آب آهك قرار مي­دهند تا رنگ آن كاملا سفيد شود.
نوارهاي چوب و استخوان را برش داده و سوهان­كاري مي­كنند تا سطح مقطع مثلثي شكل و تميز به دست مي­ آيد كه در اصطلاح سنتي به آن شش مي­گويند.
اين نوار ها در كنار نوار برنجي كه از طريق حديده كردن كاملا شبيه قطعات چوب و استخوان گرديده به صورت يك چيدمان رنگي و منظم با لايه ايي از چسب چوب در كنار هم قرار مي­گيرند. شش­هاي آماده شده با نخ بسته مي شود تا ضمن خشك شدن محكم در كنار هم چسبيده شود.
پس از آماده كردن چندين گل آنها را بين دوتخته در كنارهم مي­چينند.
بین­ آن را با چسب چوب پر مي­كنند و تحت فشار به صورت يك تكه در مي­آورند كه به آن قامه مي­گويند.

مراحل ساخت خاتم:

استاد­كار لايه­ هايي به ضخامت 1ميلي متر را از سطح قامه برش مي­دهد كه به آن لنگه مي­گويند.
زيرساخت به وسیله خم­کاری آماده می شود.
سپس خاتم ها براساس طرح، رنگ، شكل و ابعاد بر روي زمينه كار به وسيله چسب هاي مخصوص و با حرارت دادن چسبانده مي­شود.
پس از آن سطح بخش فلزی به وسیله استاد کار ماهر پرداخت می­گردد.
در نهايت با چهار لایه پوشش پلی استر آلمانی پوشانده مي­شود.
هرچقدر خاتم آماده شده ظريف­تر باشد و از مواد اوليه با كيفيت ساخته شده باشد ارزش آن بيشتر است.

خاتم در مجموعه صنایع دستی آقاجانی:

ما در صنایع دستی آقاجانی با استفاده از مرغوب ترین مواد در زمینه تهیه خاتم و همچنین زیرساخت فلزی آنها،به عنوان بزرگترین تولیدکننده محصولات خاتم کاری بر روی مس در ایران می­باشیم.
دارابودن بیشترین تنوع محصولات زیرساخت باعث شده همواره پیشرو و ارائه دهنده برترین ها در صنایع دستی ایران باشیم.